براساس مقررات IAEA و USNRC، محاسبه ی جنبش نیرومند زمین در هنگام زلزله، برای طراحی سازه های حاوی مواد پرتوزا، به ویژه نیروگاه های اتمی از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورت عدم به کارگیری مطالعات دقیق لرزه خیزی و وقوع زلزله های شدید، آلاینده های بسیاری از انواع مواد پرتوزا در محیط رها می شوند و ضررهای جانی و مالی جبران ناپذیری به تأسیسات هسته ای، مردم و محیط زیست وارد خواهد شد. در این پژوهش به منظور ارائه ی روابط کاهندگی معتبر برای منطقه ی مهم بوشهر، از شبیه سازی جنبش نیرومند زمین به روش تصادفی (احتمالی) گسل محدود استفاده شده است. نتایج به دست آمده از شبیه سازی و نیز رابطه ی کاهندگی حاصل، با نتایج استخراج شده از روابط معتبر جهانی و روابط ارائه شده برای منطقه ی زاگرس مقایسه شده اند و هم خوانی خوبی را نشان می دهند. مدل پیشنهادی در این مطالعه، رابطه ی کاهندگی تئوری-تجربی برای منطقه ی حساس بوشهر است که می تواند برای ارزیابی ایمنی نیروگاه اتمی موجود، و برای طراحی واحدهای جدید نیروگاه اتمی در این منطقه استفاده شود.

روابط کاهندگی بر اساس بانک اطلاعاتی شتابنگاری ایران شامل 279 رکورد از 30 ناحیه لرزه خیز کشور ارایه شده است. بیشینه شتاب افقی (PGH) بین چند cm/s2 تا cm/s2 1000 تغییر می نماید. بزرگای گشتاوری (Mw) بین 3 تا 7.4 و عمق زمین لرزه ها از نزدیکی سطح زمین تا 100 کیلومتر تغییر می نماید. به جز مواردی که عمق زمین لرزه ها بخاطر فرآیند تعیین محل 33 کیلومتر در نظر گرفته شده است، بیشتر عمق زمین لرزه ها حدود 10 کیلومتر می باشد. فاصله رومرکز (EPD) بین 2 تا 250 کیلومتر تغییر می نماید. بانک اطلاعاتی شامل 4 طبقه نوع خاک می باشد. رگرسیون چند مرحله ای حداقل مربعات برای کاهندگی شتاب برای این حالت ها محاسبه گردید. شتابهای PGH و PGV تخمین زده شده با شتابهای تصحیح نشده نزدیک چشمه زمین لرزه 2003 بم مقایسه گردیده است. شتاب افقی بالا مجددا تخمین زده شده، اما شتاب تخمین زده شده برای مولفه قائم 2 تا 3 برابر کمتر از مقدار مشاهده شده می باشد. بعلاوه مقادیر تخمین زده شده در این مقاله با مطالعات انجام شده مقایسه و مورد بحث قرار گرفته است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

کسب اطلاع از نحوه کاهش دامنه امواج لرزه­ ای در فواصل نزدیک نسبت به چشمه زمین لرزه، ﻧ ﻘ ش مهمی در تحلیل خطر لرزه­ ای دارد. گسترش هندسی، پارامتر اصلی کنترل کننده کاهندگی در فواصل کانونی نزدیک (کمتر از 70 کیلومتر) است. برای مطالعه گسترش هندسی موج برشی زلزله­ های کم­ عمق در فواصل کانونی نزدیک، منحنی کاهندگی تجربی برای دامنه­ های طیفی در ناحیه طارم-رودبار واقع در منطقه البرزغربی محاسبه شد. برای این تحلیل، از 3122 نگاشت متعلق به 170 زلزله، ثبت شده در فاصله کانونی 10 تا 70 کیلومتری استفاده شد. این زلزله­ ها را دو شبکه محلی موقت با حدود چهل ایستگاه در بازه زمانی مارس 2012 تا اکتبر 2014 ثبت کردند. بزرگای گشتاوری زلزله­ های انتخابی بین 8/1 تا 2/4 است؛ بنابراین می­ توان با اطمینان آنها را به عنوان چشمه نقطه­ ای درنظرگرفت. به کمک الگوریتم Robust Lowess، منحنی کاهندگی یک­ تِکه در فرکانس­ های متفاوت با استفاده از برازش غیرپارامتری به داده­ ها به دست آمد. با فرض مدل کاهندگی یک­ تِکه و با استفاده از رگرسیون، ضریب گسترش هندسی در معادله به دست آمده از روش طیفی، در فرکانس­ های بالاتر از 2 هرتز، حدود 6/1 به دست آمد. ضریب گسترش هندسی محاسبه شده نزدیک به مقادیر گزارش شده برای بیشتر معادلات جنبش قوی زمین برای رویدادهای کم­ عمق قاره­ ای (NGA-WEST2 GMPE) است. با میانگین­ گیری از مقادیر باقی­ مانده دامنه در هر ایستگاه پس از برازش، تصحیح ایستگاهی دامنه برای تک تک ایستگاه­ ها محاسبه شد. تصحیحات ایستگاهی محاسبه شده به طرزآشکاری اختلاف بین الگوی کاهندگی در شمال البرزغربی را در مقایسه با جنوب آن نشان می­ دهد. ایستگاه­ هایی که در دامنه­ های شمالی البرزغربی (دشت گیلان) قرار گرفته­ اند، کاهندگی کمتری نسبت به ایستگاه­ های واقع در جنوب منطقه نشان می­ دهند؛ بنابراین باید در تهیه نقشه­ های تحلیل خطر لرزه­ ای برای پهنه پرجمعیت گیلان به تفاوت جانبی کاهندگی دامنه امواج لرزه­ ای توجه شود

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این مقاله با تلفیق داده های ثبت شده توسط 8 ایستگاه دائم شبکه تبریز متعلق به شبکه لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در بازه زمانی 1996 تا 2009 و داده های ثبت شده توسط 16 ایستگاه شبکه موقت لرزه نگاری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در بازه زمانی سال های 2008 تا 2011 در شمال غرب ایران، 3514 نگاشت از 943 زمین لرزه با بزرگای بین 6/1 تا 2/5 تحلیل و شکل منحنی کاهندگی با استفاده از الگوریتمRobust Lowess به صورت گرافیکی ارائه شد. شکل منحنی کاهندگی نشان می دهد که تغییر ضریب گسترش هندسی در فاصله کانونی 70 کیلومتر اتفاق می افتد و سبب می شود تا یک مدل کاهندگی دو خطی برای برازش در بسامد های کم (کمتر از 5 هرتز) استفاده شود. ضریب گسترش هندسی تا فاصله 70 کیلومتر برای بسامد های مختلف به طور متوسط 28/0± 1/1-به دست آمد. ضریب گسترش هندسی در فواصل بیش از 70 کیلومتر در بسامد های کمتر از 5 هرتز به طور متوسط 27/0± 44/0-به دست آمد که در مقایسه با مقادیر گزارش شده برای سایر نواحی دنیا مقدار کوچکی است و نشان از وجود مرز ناپیوستگی موهو با تباین سرعتی ضعیف تر نسبت به آن مناطق دارد. ضریب گسترش هندسی در بسامدهای 5 هرتز و بالاتر، در فواصل کمتر از 70 کیلومتر و بیش از آن به هم شبیه است و مدل کاهندگی را از حالت دوخطی به حالت یک تکه تبدیل می کند. با استفاده از ضریب کاهندگی جذب ذاتی، تابع کیفیت موج برشی به صورت معرفی می شود.